“Osmanlı Arşiv Kayıtlarında 93 Harbi Batum Muhacirleri Kitabı” Çıktı. Tarihçi/Yazar Murat Kasap tarafından hazırlanan kitap Gürcistan Dostluk Derneği tarafından yayınlandı. Bu kitap büyük bir kahramanlık göstererek savundukları vatanlarının, Rusya’ya bırakılması üzerine, Batum ve havalisi olarak adlandırılan; Batum, Acara, Çürüksu, Artvin, Livane, Şavşat, İmerhev, Maçahel, Ardanuç, Murgul, Borçka ve Maradit’ten göç yollarına dökülen on binlerce muhacir ailenin, Anadolu’nun muhtelif yerlerinde iskânlarının tarihsel sürecini anlatmaktadır. 
Tarihimizin en büyük ve en esef göç olaylarının başında 93 Harbi Göçü gelmektedir. Rumi takvim ile 1293 senesinde meydana gelen ve bundan dolayı da 93 harbi olarak tarihe geçen 1877/1878 Osmanlı-Rus Savaşı, Rumeli ve Anadolu/Kafkas Cephelerinde vuku bulmuş, savaşın başlarında Osmanlı Orduları başarılar elde etmiş ise de savaşın galibi Rusya olmuştur. Rusların tüm hücumlarına ve ardı arkası kesilmeyen saldırılarına karşı Batum ve Havalisi ahalisinden oluşturulan yerel milis kuvvetler amansız bir müdafaa örneği göstermişler ve Rus askerlerini Batum’a sokmamışlardır. Bu savaşta Batum ahalisinin göstermiş olduğu kahramanlıklar yakın tarihimizde ender görülen bir kahramanlık örneği olmuş ve tarihe altın harfler ile yazılmıştır,
Topraklarının Ayastefanos ve Berlin Antlaşmaları ile Rusya’ya bırakılması ve İstanbul Antlaşması ile göçün resmi bir boyut alması üzerine Batum ve havalisinde yaşayan Müslüman ahali Rus idaresinde dinlerini ve kültürlerini yaşayamayacakları gerekçesi ile göç etmeyi bir şeref kabul ederek göç yollarına düşmüşlerdir. Yaşanan bu göç hadisesi muhacirlik olarak kayıtlara geçmiş ve bu muhacirlere “93 Muhacirleri” denilmiştir. Halk geleneğimizde muhacirlik bir kutsal boyut olarak Mekke’den Medine’ye hicret hadisesi ile de benzeştirilmektedir. Osmanlı arşiv belgelerinde muhacirler  “din ve devlet uğrunda fedây-ı cân ve mâl ederek hicret eden ahâliy-i sadıka”  olarak gösterilmiştir.  
Osmanlı Arşiv Kayıtlarında 93 Harbi Batum Muhacirleri kitabı’nın ana kaynağı Başbakanlık Osmanlı Arşivinde’ki belgeler ve defterlerdir.  Bununla birlikte Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi, Vakıflar Genel Müdürlüğü Arşivi, İstanbul Müftülüğü Şeriye Siciller Arşivi ve Atatürk Kitaplığı’nda yer alan belgelerden de faydalanılmıştır. Arşiv belgeleri dışında muhacirlik hakkında eserler ve kaynaklara müracaat edildiği gibi saha çalışmalarında da bilgi, belge ve doküman temin edilmiş, muhacirlik hakkında sözlü bilgilere de yer verilmiştir. 
Kitabın birinci bölümde göç konusunun ana yurdu olarak işlenen Batum ve havalisinin genel tarihi ve Osmanlı devleti dönemiyle ilgili bilgileri özetlendi. Bu bölümde ayrıca Batum ve havalisinde yer alan köyler ve burada yaşayan sülaleler hakkında arşivde tespit edebilen soy adları konularak muhacirlerin sülale adlarına göre geldikleri köyleri bulabilmelerini amaçlandı.
İkinci bölümde Batum ahalisinin Rusya’ya karşı tutumları ve 1877/1878 Osmanlı Rus Harbinin başlamasından Türkiye Cumhuriyetinin Kuruluşuna kadar geçen sürede devam eden göçlerin seyri hakkında bilgi verildi.  Bu bölümde 93 Muhaceratı ve Birinci Dünya Savaşı Göçleri ayrı ayrı olarak sunuldu.
Ülkemizin yedi bölgesine iskân edilen muhacirlerin iskân bölgelerine göre ayrılan bölümlerde muhacirlerin yerleştirilmesiyle oluşturulan köylerin adları, hane ve nüfus bilgileri, köylerin kuruluş hikayeleri, yerleştirilen muhacirlere ait nüfus bilgileri,  nüfus tezkireleri, devletin köylere yaptığı okul, cami, çeşme gibi hizmetleri ihtiva eden belgeler kullanıldı. Batum ve havalisine ait resim ve haritalar, 1877/1878 Osmanlı/Rus Savaşına ait resim ve çizimler, muhacir köylerine ait cami ve okul planları, vakıfname örnekleri,  ilk muhacirlere ait mezar taşları, fotoğraflar, nikâh akitleri,  cami, ev, anbar, samanlık resimleri gibi görsel malzemeler kullanılarak eserin görsel açıdan da zenginleştirildi. Eserde ayrıca çeşitli konularda muhacirler tarafından verilen arşiv belgelerine de yer verildi.  
1877-1878 Osmanlı-Rus Harbi ve Göçün başlamasının 140. Yılı anısına hazırlanan “Osmanlı Arşiv Kayıtlarında 93 Harbi Batum Muhacirleri”  kitabı,  göçe dair unutulan ve bilinmeyen birçok konunun tekrar hatırlarımıza geri getirecek, ayrıca muhacirlik ve bölge tarihi ve kültürü ile ilgilenen araştırmacı ve okuyucular için önemli bir kaynak olan olacaktır. 
 “Osmanlı Arşiv Kayıtlarında 93 Harbi Batum Muhacirleri” Kitabı, prestij eser olarak hazırlanmış olup, 33 * 23 ebatlarında, renkli, ansiklopedik boy ve 832 sayfadır. Eser Gürcistan Dostluk Derneği’nden temin edilebilmektedir. 

İrtibat için; 
Gürcistan Dostluk Derneği
Atikali Mah. Sarayağası Cad. 3/1, Fatih/İstanbul
 0212 529 53 88
http://www.gdd.org.tr
email:gddorgtr@gmail.com