Osmanlı devletine onlarca sadrazam, vezir, din adamı ve yüksek dereceli yönetici kazandıran Gürcü ulusu, yüzlerce yıl devam eden bir medeniyetin inkişâfına da ortak olmuştur. Bu sebeple Gürcü tarihini, Kafkasların bir bölgesine hapsetmenin pek de yerinde olmayacağı aşikardır. Gürcü ulusunun 21. yüzyılda yaşayan nesillerinin, Gürcü asıllı padişah anne ve eşlerini, serhatlarda ordular idare eden Gürcü serdarlarını, paşalarını, mensubu bulundukları devlet adına yedi iklim, üç kıtaya hükmeden Gürcü sadrazam ve vezirlerini, Gürcü sanatkarlarını ve din adamlarını her kademedeki Gürcü amir ve memurlarını unutmaya hakları yoktur.
 
Bu gün bağımsız bir devlet olan Gürcistan’ın asgari 500 senelik tarihini yazmak için Osmanlı Arşivi en önemli kaynaktır. Bununla beraber yüzlerce yıl süren Türk-Gürcü ortak tarihi ile ilgili olarak Osmanlı Arşivleri’nden istifade edilerek yapılan çalışmalar oldukça yetersizdir. Bu ise tarihi hakikatlerin yerini hurafelere veya kasıtlı saptırmalara bırakmaktadır. İşte bu sebeplerle üç yıl önce başlamış olduğum bir çalışmayı geçtiğiz günlerde tamamlamayı rabbim nasip etti ve eser Başbakanlık Yurt Dışı Türkler ve Akraba Toplulukları Başkanlığı’nın da katkılarıyla Gürcistan Dostluk Derneği yayını olarak piyasaya çıktı.
 
Osmanlı Arşivi Kayıtlarında Gürcistan ve Gürcüler adlı bu çalışma ile aynı zamanda bu konudaki tarihi kayıtların ehemmiyetine dikkat çekmek ve Türk-Gürcü münasebetlerindeki tarihi dostlukların ve birlikteliklerin derinliklerine inilmesi de amaçlamıştır. Kullanılan belgeler bilinçli olarak yalın halde bırakılmıştır. Üzerlerine yapılması gereken yorumlar ve çıkarımlar okuyucuların insiyatifine terkedilmiştir. Sadeleştirmeler ve kısaltmalar anlam bütünlüğüne zarar vermeyecek şekilde yapılmıştır. Çalışmada yer alan 130’a yakın belge Osmanlı Arşivi’nde Gürcistan ve Gürcülerle ilgili mevcut 20.000’den fazla belge arasından örnekleme usulü ile tespit edilmiş ve temalarına göre başlıklandırılarak kronolojik olarak bir araya getirilmiştir. Çalışmada Osmanlı Arşivi’nin en eski kayıtları olan mühimme defterlerinde yer alan kayıtlara özellikle daha fazla yer ayrılmıştır. Çünkü bu kayıtlar Osmanlı devletinin en eski kayıtlarıdır. Diğer bir ifade ile Osmanlılarla Gürcülerin birbirlerini tanıma ve birbirleri ile kaynaşma sürecidir.
 
Çalışmanın evrelerinde destek ve teşviklerini gördüğüm, Gürcistan Dostluk Derneği Genel Sekreterlik görevini yürüten ve aynı zamanda kitabın editörlüğünü yürüten Murat Kasap’ kardeşime, Gürcistan Dostluk Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Ali Rıza Altunel ve Yönetim Kurulu üyesi Yunus Kaya Beyefendilere ve dernek bünyesinde fedakarca hizmet veren tüm dostlarıma bir kez daha şükranlarımı sunarım.
 
Mümin YILDIZTAŞ (m.yildiztas@gmail.com)